|
Początki powstania Rzeszowa sięgają odległych czasów. Już 4000 lat przed n.e. żył tu człowiek, a w okresie X-XIII w. Istniała ludna osada, przypuszczalnie obronna, i lokalne targowisko, które z czasem przekształciły się w przedlokacyjne miasteczko. W 1354 r. Kazimierz Wielki nadał Rzeszowowi prawo mag deburskie. Miasto było własnością prywatną. Z woli króla pierwszym jego właścicielem został Jan Pakosławic ze Stróżysk, będący protoplastą rodziny Rzeszowskich.Rzeszów rozwijał się szybko i pomyślnie, osiągając w XVI i XVI I w. okres największego rozkwitu. Miasto było wówczas obwarowane, posiadało wiele okazałych budowli i obronny cechach. Szeroko słynęły rzeszowskie targi i jarmarki. W późniejszym czasie na skutek licznych wojen i klęsk żywiołowych, ogólnego zaniku gospodarki oraz niewłaściwych rządów stulecia.
Egzystencja miasta w dużym stopniu związana była z jego posiadaczami. Od ich woli uzależniony był rozwój handlu i rzemiosła, samorząd, sądownictwo, szkolnictwo i inne dziedziny życia społecznego. W 1658 r. Ówczesny właściciel miasta Jerzy Sebastian Lubomirski założył sławne później kolegium pijarów. W 1845 r . za czasów austriackich, Rzeszów przestał być miastem prywatnym.W XIX w. Rzeszów należał do rzędu niewielu miast Galicji, które mimo politycznego i gospodarczego ucisku rozwijały się i tętniły życiem. Miasto było ośrodkiem ruchów patriotycznych, tu rodziły się spiski przeciw rządom zaborcy, działały komitety wspomagające wielkie zrywy narodowe, powstawały zalążki ruchu ludowego i robot niczego. Utworzenie w 1867 r. Powiatu rzeszowskiego oraz przyznanie miastu uprawnień samorządowych podniosły jego rangę, a budowa dróg i linii kolejowych umożliwiła rozwój gospodarczy. W 1890 roku miasto posiadało już kilka małych zakładów przemysłowych, 458 domów i 11 166 mieszkańców. W początkach XX w. Otrzymało gazownię i elektrownię.Tuż przed wybuchem ostatniej wojny w ramach budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego podjęto w Rzeszowie budowę filii fabryki Cegielskiego i zakładów lotniczych. Miasto ogarnął niezwykły ruch budowlany. Oprócz fabryk powstało wiele nowych domów, urządzeń komunalnych i placówek usługowych. Do miasta przybyło tysiące nowych ludzi, fachowców i szukających zatrudnienia bezrobotnych , powodując szybki wzrost liczby jego mieszkańców do blisko 41000 osób Podczas wojny w wyniku zbrodniczej działalności hitlerowców Rzeszów poniósł znaczne straty materialne i ludnościowe. Zniszczone zostały zakłady przemysłowe, wiele innych obiektów i budynków, zginęło ponad 12 000 jego mieszkańców. Wolność miastu przyniosły wojska 60 Armii Radzieckiej gen. P. Kuroczkina, które po trzech dniach walk rankiem 2 sierpnia 1944 r. Wkroczyły do Rzeszowa. W kilkanaście dni po oswobodzeniu Rzeszów uzyskał nie notowany poprzednio awans, miasto podniesione zostało do rangi stolicy województwa utworzonego z dotychczas wyzwolonych powiatów południowo-wschodniej części kraju. W reprezentacyjnej sali rzeszowskiego ratusza 18 sierpnia 1944 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Wojewódzkiej Rady Narodowej. W niespełna rok później na mocy dekretu Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z dnia 7 lipca 1945 r. Zostały formalnie potwierdzone wcześniejsze ustalenia dotyczące powstania nowego województwa, dla którego przyjęła się z czasem popularna nazwa ziemi rzeszowskiej. Tak rozpoczął się okres wielkiego społeczno-gospodarczego rozwoju Rzeszowa. Z biegiem lat powiększał się obszar miasta, przybywało mu domów, ulic i osiedli mieszkaniowych. Miasto otrzymało nowy układ komunikacyjny, sieć wodociągową, kanalizacyjną i gazową, nad zalewem Wisłoka powstały tereny rekreacyjne. W obrębie śródmieścia wzniesiono szereg reprezentacyjnych budynków różnych urzędów i instytucji, gmach filharmonii i ośrodek sportowy ROSiR. Duże wydatki poniesiono na odnowę zabytków. W 1977 r. Podjęto zakrojone na szeroką skalę roboty związane z rewaloryzacją rzeszowskiej starówki.Współczesny Rzeszów to duży i ciągle rozwijający się ośrodek przemysłowy. Największym i najstarszym zakładem jest Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego PZL, znany w kraju i za granica producent silników lotniczych. Poza WSK-PZL do ważniejszych obiektów przemysłowych należą: Zakłady Zmechanizowanego Sprzętu Domowego "Predom-Zelmer", Rzeszowskie Zakłady Graficzne, Zakłady Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego ALIMA GERBER i Rzeszowskie Zakłady Farmaceutyczne "ICN Polfa".
Miasto jest również ważnym ośrodkiem szkolnictwa i nauki, posiada kilkadziesiąt szkół średnich i zawodowych, samodzielne wyższe uczelnie - Politechnikę Rzeszowską, Wyższą Szkołę Pedagogiczną i Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania, filie: UMCS w Lublinie, SGH w Warszawie, Akademii Rolniczej w Krakowie i Akademii Muzycznej w Krakowie. Rzeszów jako centrum województwa w coraz większym stopniu spełnia rolę prężnego ośrodka kulturalnego o szerokim zasięgu oddziaływania. Istnieje tu m.in. Państwowy Teatr im. W. Siemaszkowej, Filharmonia im. A. Malawskiego, Państwowy Teatr Lalki i Aktora "Kacperek", Wojewódzki Dom Kultury, kilkanaście bibliotek i różnych towarzystw naukowych oraz społeczno-kulturalnych. |
|
© 2008 www.gm8.resman.pl |